Wat kost data recovery?

Nou, om maar meteen met de deur in huis te vallen: data recovery kost mogelijk een stuk meer dan je lief is! For the love of data, back up your files! Wees niet zoals Van her naar HOT, leef niet op het randje. Mensen die zich specialiseren in het terughalen van verloren data kunnen daar een smak geld voor vragen, zo blijkt.

En gelijk hebben ze – als je echt omhoog zit kun je namelijk geen kant op. Tenminste, de simpelere vormen van data recovery kunnen de meesten van ons zich misschien zelf nog aan wagen. Als het ècht mis is – zoals bij mij het geval was… – dan ben je volledig overgeleverd aan de grillen van de markt.

Pech en nalatigheid

Een paar weken geleden overkwam het mij dus. Mijn computer gaf een Blue Screen of Death en deze keer kon ik ‘m niet weer opnieuw opstarten. Of ja, opstarten kon wel, maar daarna vertelde mijn laptop me doodleuk dat er geen schijf gevonden kon worden. Niets om te starten. Hij ging wel aan maar daar stopte het ook.

Best vervelend, als je het grootste deel van je data van de afgelopen tweeënhalve jaar op die computer hebt staan en nergens anders. Of misschien verspreid over email-inboxen, werkgeversomgevingen en zo nog wat meer. Het ergste van alles: ik wist niet eens wat ik mistte. Niet zeker in ieder geval.

Mijn hele financiële administratie in de laatste versie, dat sowieso. Mijn jaarbegroting, ons gezamenlijke overzicht, spaardoelen trackers, de uitgavenoverzichten die ik af en aan bijhoud, ons spaaroverzicht voor een volgend huis, ons nettowaardeoverzicht en ga zo maar door. De belangrijkste daarvan (mijn persoonlijke en ons gezamenlijke overzicht) zaten gelukkig ook wel in onze mail, dus alleen de laatste twee, drie maanden waren echt weg. De rest… poef, verdwenen.

Tja

Als ik het zo opschrijf denk ik ook, ‘goh, dat had ik toch allemaal wel heel makkelijk kunnen voorkomen…’ Al was het maar mijn gehele financiële administratie een keer op de mail zetten. Of gewoon het Cloudopslag-account dat ik blijkbaar al jaren heb eens ten volle benutten. Het backupsysteem waar we het al vaker over gehad hebben eindelijk eens opzetten. Of…

Maar goed, dat heb ik allemaal niet gedaan, dus toen mijn data foetsie bleek, ben ik toch maar eens gaan Googlen. Gewoon op “Data Recovery MijnStad”. Daar kwamen al snel bedragen naar boven waar ik niet heel blij van werd. €200, €300 was toch wel waar ik minstens naar keek. Slik.

Goed, dan ga je eerst nog even de goedkope opties verkennen. Konden we zelf die SSD er niet gewoon uithalen en aan een andere computer hangen, bijvoorbeeld? Je laptop openschroeven is een eitje en al vind ik de binnenkant van computers er over het algemeen vrij intimiderend uitzien, het is allemaal redelijk te overzien als je Google/YouTube of iemand met iets meer computerkennis erbij houdt. (Dat laatste zou ik ze wel even netjes vragen). [Kosten: €0]

Een klein computerlesje

Wat bleek, in plaats van zo’n mooi kastje wat een boel mensen waarschijnlijk wel vaag bekend voorkomt, ging het echt alleen om het stukje printplaat met dataopslag. Klein computerlesje (nee, ik ben geen expert, ik kan alleen googlen):

• Een klassieke harde schijf, datgene wat daadwerkelijke een harde schijf heet, is een HDD: Hard Disk Drive. Hier zit daadwerkelijk een schijf in die (soms goed hoorbaar) ronddraait.
• Dan heb je SSD, wat je de laatste jaren veel tegenkomt als je een computer koopt. Solid State Drive, oftewel, er zitten geen bewegende delen (de roterende schijf) in. Deze kun je dus in “kastjes”-vorm kopen, zoals in het midden hieronder. Maar ook de versie die gewoon alleen een printplaatje is met geheugenchips erop. Dat laatste, helemaal rechts, bleek in mijn laptop te zitten.

Om zo’n blote SSD aan te sluiten op een andere computer heb je – uiteraard – de juiste verloopstukken nodig. Die hadden we niet. Dus toch maar naar een computerzaakje hier in de stad. Lang verhaal kort, daar bleek dat gewoon aansluiten op een andere pc niet ging werken. Nog een klein lesje, nu over data recovery:

• De meest toegankelijke vorm van data recovery is softwarematig, dat wil zeggen dat je software kunt gebruiken om de geheugenopslag te benaderen en de data er vanaf te halen. In dit geval is de opslag dus niet helemaal kapot. Dit kan je ook zelf doen als je een andere computer hebt en de juiste kabels (koopt) om de drive mee aan te sluiten.
• De niet toegankelijke, peperdure vorm van recovery is hardwarematig, oftewel het uit elkaar halen van de opslag en de chips uitlezen. Dit gebeurt in een speciaal stofvrij lab waar experts werken die een geheugenkaart van nog geen 20cm² kunnen ontleden, met chips die nog veel kleiner zijn en bovendien lekker fragiel.

Je raadt het al, mijn SSD was zo ver heen dat de softwarematige aanpak niet ging werken. Dus laptop weer mee naar huis en in beraad met mezelf. [Kosten: €45].

Stap 1: Yer a wizard, Harry

Ondertussen baalde ik. Ik was een week verder, had mijn data niet terug én kon mijn geliefde laptop niet gebruiken. Toen moesten er dus twee dingen gebeuren: ten eerste een nieuwe SSD bestellen om in mijn laptop te plaatsen en die hopelijk weer aan de praat te krijgen. Ten tweede, uit gaan vogelen hoe duur die hardwarematige recovery zou zijn.

Mijn laptop had 256GB opslag, dus ik heb een SSD besteld die min of meer net zoveel opslagruimte had. Specifiek deze van Western Digital (mocht dat je interesseren), want goed merk en (blijkbaar?) ook nog eens groen, wat dat ook moge betekenen. [Kosten: €45]

Als dit een film van mijn leven was geweest dan was dit het moment dat ik in onze muffige schuur/kelder vol gereedschap, met vergrootglasvoorzetbril aan de slag was gegaan, de illusie wekkend dat ik een soort master hacker was. Voor de vorm zou ik nog even op mijn toetsenbord gerammeld hebben terwijl ik in de BIOS van mijn laptop bezig was op een pagina waar ik niets kan aanpassen. INDRUKWEKKEND!

In werkelijkheid zat ik aan de keukentafel in onze zonnige woonkamer en waande ik me alsnog een ware computer wizard. In ieder geval is het me gelukt de nieuwe SSD te plaatsen en na wat gerommel zelfs Windows opnieuw te installeren en naar mijn zin te maken. Succes!

Stap 2: Hahahaha, nee.

Online had ik al een aantal offertes aangevraagd bij respectabel ogende bedrijven. Waar softwarematige recovery dus op zo’n €250 kwam, wat ik al een heleboel geld vond voor wat data en dan ook nog met een proces wat je met een beetje geluk thuis kunt doen, waren de prijzen van de dure optie echt niet leuk meer.

Op hoop van zegen liet ik mijn SSD door een koerier ophalen, die deze veilig zou vervoeren naar het bedrijf dat het meest oké leek, waar ik telefonisch prettig contact mee had en waarvan ik hoopte dat het hen misschien tóch softwarematig zou lukken. (Voorzover dat nog niet duidelijk was, nope, dat lukte ze niet).

Twee werkdagen later kreeg ik bericht, een overzicht van wat er moest gebeuren en een prijsindicatie.

Hou je vast.

Voor het lossolderen, op de een of andere magische wijze lospeuteren van mijn data en alles op een externe harde schijf zetten vroegen zij:

€966.

NEGENHONDERDZESENZESTIG EURO.

Dat zijn een kapotte fiets, laptop én wasmachine bij elkaar! Voor wat enen en nullen! (en een hoop expertise, maar toch).

Vierhonderd euro had ik waarschijnlijk uitgegeven. Zeshonderd euro had ik op zijn minst overwogen. Maar bijna duizend euro? Tja, dan was de beslissing eigenlijk al voor me gemaakt. Dat werd ‘m niet. Niets wat op die SSD stond was zo belangrijk dat ik er mijn hele noodgevallenpotje voor wilde leegkieperen. Bovendien had ik dan nog steeds nul zekerheid. Vanaf 70% recovery – 70% van mijn eigen heel grove, ongefundeerde inschatting – moest ik dat bedrag al betalen. Gelukkig werken ze op basis van no cure, no pay, dus de diagnose alleen was gratis. Het is iets… [Kosten, met pijn in mijn hart: €0]

Voorkomen is beter dan genezen

Geen idee of er nog iemand aan het lezen is – dit is een bijzonder lange post geworden. (Verwerk ananas in je reactie als je nog niet bent afgehaakt op dit punt).

De conclusie van dit verhaal was natuurlijk in het begin al duidelijk, namelijk dat voorkomen beter is dan genezen. Je data veilig, dubbel en in de Cloud opslaan (als je dat qua privacy-overwegingen oké vindt) is een must. Een voordeel is wel dat al mijn foto’s toch al in de iCloud staan, want die kekke iPhone, dus al mijn vakantiefoto’s waren in ieder geval veilig. En ook data van voor deze laptop heb ik op zijn minst op een externe harde schijf staan. (Note to self: ook die data moet ik veilig-veilig gaan stellen…)

Inmiddels hebben wij dus een NAS. Die ik een naam wilde geven die een variate was op onze namen en ananas, maar dat mocht niet daar heb ik toch maar vanaf gezien. Ik ben immers een serieuze computertovernaar, die doen zulke dingen niet… NAS staat voor Network Attached Storage: je kunt deze dus aan je (thuis)netwerk hangen, waar je computers ook mee verbonden zijn, en dan zo over je netwerkverbinding een verbinding maken met die opslag. Op die manier kan je ook automatische systeem- en bestandsbackups draaien vanaf je pc. Bijvoorbeeld elke dag of elke week. Automatisch je data veilig stellen, joepie!

Wil je meer over NASsen weten en wat daar mogelijk is dan zou ik zeggen, ga vooral even op Googletocht. Coolblue heeft bijv. heel toegankelijke info. Wij hebben in ieder geval een Synology DS218play met twee 4TB WD Red schijven. Hij draait als een zonnetje, was relatief eenvoudig in te stellen en als we ‘m twee maanden geleden hadden gekocht had ik me een hoop ellende – en €45 – bespaard. [Kosten: €520]

Kosten: veel

Totale kosten van fout + oplossing:

• €45 diagnose 1
• €45 nieuwe SSD
• €0 diagnose 2
• €520 NAS + opslag

= €610 alles bij elkaar.

Als ik helemaal volledig ben komt daar nog €50 op jaarbasis bij voor een (gedeeld) Microsoft 365 abonnement waar naast Office dus ook 1TB p.p. (tot max. 6 personen) OneDrive opslag bij zit.

Mijn advies: wees niet als VHNH, stel je backups in en sla je data op.

Fin.