FIRE is niet voor iedereen, (verantwoordelijkheid wel)

De laatste weken is er veel te doen over FIRE. Zowel de nationale als internationale media besteden er veel aandacht aan. Het is HOT, kan je wel zeggen. Zelf schreef ik er laatst ook nog over en of het haalbaar is op een gewoon inkomen. Mijn conclusie: in theorie, ja. In de praktijk ligt dat wel anders.

Daar zijn verschillende redenen voor, waarvan de belangrijkste toch gewoon je salaris is. Hoe hoger je salaris, hoe makkelijker je in principe FIRE kunt worden. Hoe je het ook wendt of keert, meer inkomsten bij dezelfde uitgaven betekent meer kunnen sparen/investeren/geld voor je kunnen laten werken.

Daarnaast is het een kwestie van wat je belangrijk vindt, waar je prioriteiten liggen. Hoe meer je te besteden wilt hebben, hoe lastiger het wordt om FIRE te realiseren. Het heeft invloed op wat je nodig hebt om te stoppen met werken. Is dat €600.000 of €10 miljoen (zoals recentelijk door Suze Orman werd beweerd). Hoeveel zekerheid wil je hebben? Hoe vaak wil je nog op luxe vakanties kunnen? Hoe meer je wilt, hoe verder je van FIRE bent. Dat is natuurlijk een keuze, maar wel een waar ik niet over wil oordelen. Wat is er mis met het grootste deel van je volwassen leven te werken, omdat je daardoor de gadgets, auto, het huis, de vakanties, huisdieren of andere dingen die je wilt kan betalen? We worden steeds kritischer tegenover consumeren – een positieve ontwikkeling, vind ik – maar dat betekent niet dat als jij bewust je geld uitgeeft aan niet-noodzakelijke doelen, dat per definitie “fout” is.

Tot slot is heb je nog de vraag hoeveel je bereid bent op te geven op de weg naar FIRE. Hier ben ik zijdelings op ingegaan toen ik het had over sparen voor je dromen. Waar een wil is, is vaak een weg. Maar dat die weg beter begaanbaar is als je sowieso al meer verdient, dat is een gegeven. Bij minimumloon of zelfs een bijstandsuitkering moet je vaak al genoeg keuzes maken en dingen laten om überhaupt rond te komen. Wil je dan ook nog een significante hoeveelheid geld opzij gaan zetten, dan is de kans groot dat de kwaliteit van leven daar onder te lijden heeft.

De FIRE doctrine

Als je veel FIRE-gerelateerde blogs leest of podcasts luistert lijkt het soms alsof het heel makkelijk zou moeten zijn. En dat het niet (snel) FIRE worden dus een soort persoonlijk falen is. Tenminste, dat gevoel bekruipt mij soms. Deels komt dat voort uit frustratie dat het sparen en beleggen niet sneller gaat. Een ander deel zit ‘m echter in de manier waarop FIRE aanhangers het over geld hebben. Vaak zijn dit mensen die wel dat hoge inkomen hebben en die van huis uit goed met geld omgaan of noodgedwongen moesten besparen en toen de smaak te pakken kregen. Dit zijn mensen die gemiddeld genomen al ver zijn in hun FIRE journey. En achteraf is altijd makkelijk praten.

Eerlijk gezegd geloof ik niet dat FIRE voor iedereen haalbaar is. Zelf streef ik er niet eens naar, terwijl mijn salaris de komende jaren waarschijnlijk nog omhoog gaat en het daardoor wel zou kunnen. Wij gaan al bewust met geld om en houden onze lasten laag. Sparen gaat goed. En toch. Toch blijft het een serieuze uitdaging. Eentje waarvan ik besloten heb ‘m niet aan te gaan. FIRE is niet voor mij.

Je geld en je leven

Waar FIRE niet mijn ding is, is HOT dat wel. Voor mij is HOT – Happyealthy, Opportunity-rich & Time-rich – het beste van beide werelden. Van twee walletjes eten, zeg maar. Wel bewust omgaan met je geld, zorgen dat je financieel alles op orde hebt en bijvoorbeeld minder kan gaan werken (of met mini-pensioen gaan), maar ook een bepaalde mate van comfort aanhouden. Wat dat precies inhoud is aan ieder voor zich om te bepalen, maar het houdt ergens het midden tussen de frugal lifestyle van FIRE en het gedachteloze consumeren.

De perfecte oplossing voor het “leven voor later”-probleem waar FIRE mee kampt. Nu alles opgeven om later te kunnen genieten. Dat is ook maar een interpretatie, want lang niet iedereen voelt het zo. Toch merk ik bij mezelf ook dat ik het een beetje zo bekijk. FIRE is nu dingen laten om straks vrijheid te hebben (al hangt dat af van je inkomen, hoger salaris nu is minder laten voor later). HOT is langzaam afbouwen en zowel van de reis als de bestemming kunnen genieten. Sterker nog, bij HOT is de reis in zekere zin al de bestemming.

(On)bewust (on)bekwaam

Waar je ook voor kiest, het enige dat ik echt voor iedereen belangrijk vind is dat je geld begrijpt. Dat je niet elke maand tekort komt en binnen je eigen kaders zo min mogelijk negativiteit ervaart van geld. Geld kan ongelofelijk fijn zijn en veel vrijheid bieden, maar soms voelt het meer als een gevangenis. Dat is zonde. Gelukkig kun je daar iets aan doen!

Stel, je hebt geen idee van geld. Totaal geen gevoel voor of ideeën over. Je weet niet eens dat je beter met je geld zou kunnen omgaan. Dan ben je onbewust onbekwaam. Je weet niet dat je iets niet weet of kunt. (In dat geval, welkom! Fijn dat je er bent). Vaak is dat geen ideale situatie. De kans dat er meer uitgaat dan je binnenkrijgt is bijvoorbeeld relatief groot. Of dat je het nooit voor elkaar krijgt te sparen voor je dromen, omdat je geld elke maand lijkt te verdwijnen.

Op een dag heb je daar genoeg van. Je wilt bijvoorbeeld een huis gaan kopen, maar je studieschuld zit je in de weg. Het lukt je net om je maandelijkse verplichting aan DUO te voldoen maar meer ook niet. Zo schiet het niet op en duurt het nog een eeuwigheid voor jij je droomhuis kunt inrichten. Je realiseert je dat je niet goed met je geld omgaat en wilt er iets gaan doen. En ineens ben je bewust onbekwaam. Je weet dat je iets niet weet of kunt. Dat is het startpunt van waaruit je daar iets aan kan doen!

Orde op zaken stellen

Overal kun je tegenwoordig informatie vinden over geld en geldzaken. Het Nibud is bijvoorbeeld een mooie plaats om te starten (of deze blog natuurlijk 😉 ). Je besluit dat de allereerste stap is om overzicht te krijgen. Hoe sta je ervoor, hoeveel geld heb je, wat is je salaris, welke schulden heb je? Dat zoek je uit en op basis daarvan maak je voor jezelf een plan. Je stelt een maand- of weekbudget op zodat er wel geld overblijft aan het einde van de maand. Ook geef je jezelf doelen, concreet en meetbaar, met een duidelijke einddatum. Haalbaar, omdat je weet hoeveel je kunt sparen. Door je vooruitgang bij te houden blijf je gemotiveerd.

Na een tijdje merk je dat het steeds beter lukt, misschien krijg je er zelfs plezier in. Je bent bewust bekwaam en hebt grip op je geld. Noodgevallen storten je niet meteen in paniek, want je hebt een spaarpotje voor zulke dingen. Een keer de koelkast vervangen kan, want je hebt ervoor gespaard. Die gave vakantie waarvoor vrienden je meevragen? Gebudgetteerd en mogelijk!

De stip op de horizon

Wat je daarna doet, is aan jou. Misschien ben je na een paar jaar zo ver dat het allemaal zonder er bij na te denken goed gaat. Dat is onbewust bekwaam – het kost je geen moeite meer om verstandig met je geld om te gaan. (Lijkt me heerlijk, daar ben ik nog niet!). Misschien blijft dat gat in je hand altijd iets om voor op te passen. Misschien besluit je na een paar jaar wel de uitdaging aan te gaan om binnen x jaar financieel onafhankelijk te zijn en te stoppen met werken. De wereld ligt aan je voeten 😉

Het belangrijkste vind ik dat je je zaakjes op orde hebt. Geld hoeft niet iets te zijn om van wakker te liggen. FIRE is niet voor iedereen, maar verstandig met geld omgaan zeker wel. Dat hoef je niet alleen te doen, juist als je er even niet uitkomt kan het heel erg helpen om om hulp te vragen. Twee paar ogen zien meer dan een, dus wie weet ziet die ander wél een oplossing. Het hoeft ook niet snel te gaan. Geduld is een schone zaak, zeker als het om je persoonlijke (financiële) ontwikkeling gaat. Gun jezelf die tijd ook.

Niet alleen het einddoel is belangrijk, ook de reis 🙂